Helowce (gazy szlachetne) cz. II

Otrzymywanie, Zawarte w powietrzu lub gazach ziemnych helowce mogą być wyodrębnione bądź na drodze chemicznej, bądź też fizycznej. W skali laboratoryjnej wydziela się helowce z powietrza opisaną powyżej metodą Ramsaya. Można też związać tlen i azot równocześnie stosując węglik wapniowy (karbid) CaCa: 20aC2 J O 2CaO + 4C, CaO + Na > 2 CaCN2 + C.

Dla celów przemysłowych otrzymuje się helowce zwykle przez destylację frakcyjną powietrza skroplonego. W celu wyodrębnienia helu i neonu, mających najniższe temperatury krytyczne i gromadzących się wobec tego w najlotniejszej frakcji, stosuje się w końcowym etapie adsorpcję na węglu aktywnym (§ 217) i następującą potem frakcyjną desorpcję. Pozostałe helowce gromadzą się głównie we frakcji tlenowej powietrza.

Podobną metodę stosuje się też do wyodrębniania helu z gazów ziemnych. Własności i zastosowania. Najważniejszą cechą helowców jest ich zupełna bierność chemiczna wynikająca stąd, że wszystkie one, prócz samego helu, mają na najwyższym poziomie energetycznym pełny oktet. Dwa elektrony atomu helu tworzą również zamknięty układ na pierwszym poziomie. Helowce nie tworzą związków ani pomiędzy sobą, ani z żadnym innym pierwiastkiem, z których można by było określić ich» wartościowość. Uważa się więc te gazy za zerowar- tościowe. Znane są jedynie luźne połączenia argonu, kryptonu, ksenonu i radonu z wodą o wzorze El 6H1O (El = atom helowca) oraz podobne związki z fenolem, Ci/H.OH, tworzące się w niskiej temperaturze lub pod zwiększonym ciśnieniem. Pojęcie ciężaru równoważnikowego do tych pierwiastków w ogóle nie daje się zastosować, a tym samym nie ma możności oznaczenia ich ciężaru atomowego na drodze chemicznej. !Natomiast ciężar cząsteczkowy może być łatwo znaleziony na podstawie pomiaru gęstości gazów. Gdyby więc było wiadome, ile atomów wchodzi w skład cząsteczki, można by też było określić ciężar atomowy.