You are here: Home > Bez kategorii > Promienie – ciąg dalszy

Promienie – ciąg dalszy

Od promieni katodowych promienie !1 różnią się znacznie większą prędkością, dochodzącą do 0,9—0,95 prędkości światła. Trzeci wreszcie rodzaj promieniowania substancji radioaktywnych, promienia a, jest również natury korpuskularnej, tj. stanowi strumień cząstek, poruszających się z dużą prędkością. Z kierunku i wielkości ich odchylenia w polu magnetycznym i elektrycznym wynika, że niosą one na sobie ładunek elektryczny dodatni i poruszają się z prędkością co najwyżej 15 000—20 000 km/sek. Wartość stosunku e/m dla cząstek « jest mniej więcej dwukrotnie mniejsza niż dla jonu wodorowego (] ,445 1014 j.ES/g w stosunku do 2,871 1014 j.ES/g). Można więc założyć, że liczbowo cząsteczka a ma taki sam ładunek, jak jon wodorowy i dwukrotnie większą masę lub też że ładunek jest dwukrotnie, a masa czterokrotnie większa itd.

O korpuskularnej naturze promienia a można się przekonać obserwując przez szkło powiększające świecenie siarczku cynkowego (blendy S i d o t a), poddanego działaniu tych promieni. Najwygodniej jest prowadzić obserwacje takie w tzw. spin tar yskopie Crookesa (rys. 32). Przyrząd ten składa się z niewielkiej rurki metalowej, zamkniętej u góry okularem O. Dno przyrządu stanowi ekran pokryty fosforyzującą blendą B, a tuż przed tym ekranem, na igle R znajduje się substancja promieniotwórcza, wysyłająca promienie a. Pod wpływem tych promieni blenda cynkowa świeci świecenie to, rozpatrywane przez okular, nie ma jednak charakteru ciągłego, lecz składa się z pojedynczych iskierek, które zapalają się na chwilę i natychmiast gasną. Zjawisko to zostało nazwane scyntylacją. Zdaje się nie ulegać wątpliwości, że każda taka _ iskierka powstaje na skutek uderzenia pojedynczej cząstki a o ekran.

Rachując poszczególne scyntylacje, można więc oznaczyć liczbą cząstek a, wysyłanych w ciągu określonego czasu przez badany preparat promieniotwórczy. Drogą podobnych obserwacji Rutherford i Geiger znaleźli, że 1 g radu wysyła w ciągu 1 sek 3,4-1010 cząstek a. Mierząc zaś równocześnie ładunek elektryczny, uzyskany przez ekran wskutek działania nań promieni a, ci sami badacze obliczyli, że ładunek pojedynczej cząstki u jest liczbowo dwukrotnie większy niż ładunek rh elektronu. Z tego wynika dalej, że masa jej jest mniej więcej czterokrotnie większa od masy atomu wodorowego, a równa masie atomu helu. Cząstki a są to więc jony helu, niosące na sobie podwójny ładunek dodatni. Wniosek ten został w 1909 r. potwierdzony przez doświadczenia Rutherforda i Roydsa, którzy wytwarzając wyładowania elektryczne w zatopionej rurce próżniowej, zawierającej substancję radioaktywną R, i analizując widmo powstającego przy tym światła, stwierdzili po kilku dniach powstawanie pewnej ilości helu (rys. 33).

Leave a Reply