Ciecze o ograniczonej wzajemnej rozpuszczalności

Często wzajemna rozpuszczalność dwu cieczy nie jest nieograniczona. Po zmieszaniu z sobą takich cieczy (np. eteru i wody) otrzymuje się po ustaniu cieczy dwie warstwy ciekłe, a więc łącznie z parą — trzy fazy. Zmienność układu w myśl reguły faz równa się jedności (z = 2 + 2 — 3 = 1). To znaczy, że temperatura określa jednoznacznie zarówno skład wszystkich faz, jak i ogólną prężność pary. Stykające się z sobą fazy ciekłe, więc w powyższym przykładzie eter i woda, nie sta-

$ Chemia nieorganiczna nowią każda z osobna substancji jednorodnej. Ustala się tu stan równowagi pomiędzy dwoma roztworami nasyconymi warstwa cięższa przedstawia roztwór eteru w wodzie, lżejsza — wody w eterze.

Gdy wzajemna rozpuszczalność cieczy jest bardzo mała, tzn. gdy w stanie równowagi znajdują się obok siebie dwie ciecze praktycznie jednorodne, wówczas ogólna prężność pary nasyconej jest równa sumie prężności par obu cieczy. Podczas ogrzewania mieszaniny prężność jej par osiąga wysokość 1 Atm w temperaturze niekiedy znacznie niższej niż prężność pary każdego składnika ogrzewanego osobno, czyli że mieszanina niejednorodna wrze w temperaturze niższej niż jej składniki. Z tego faktu korzysta się w tzw. destylacji z parą wodną, stosowanej często do wyodrębniania substancji nierozpuszczalnych w wodzie, a ulegających rozkładowi poniżej swej temperatury wrzenia. Do substancji poddawanej destylacji, ogrzewanej niewielkim płomieniem, doprowadza się parę wodną, wytwarzaną w oddzielnym zbiorniku. Porywa ona ze sobą parę substancji w temperaturze znacznie niższej od jej temperatury wrzenia. Po kondensacji w odbieralniku oba składniki, jako nie mieszające się z sobą w stanie ciekłym, mogą być łatwo od siebie oddzielone.