Na tej zasadzie oparta jest budowa bomb atomowych, użytych pod koniec ostatniej wojny (1945) przez lotnictwo Stanów Zjednoczonych przeciwko Japonii. Jako materiału rozszczepialnego użyto w nich izotopów 23nU i 23:,Pu. W myśl tego, co powiedziano wyżej, dla wywołania wybuchu wystarczy złączyć w jedną całość ilość pierwiastka czynnego przekraczającą pewną wartość krytyczną.
Szybkość procesu pękania jąder atomowych pod wpływem neutronów można regulować, dodając do składnika czynnego odpowiednie ilości substancji zdolnych do pochłaniania neutronów. Jako takie stosowane być mogą kadm lub bor. Reakcja łańcuchowa rozwija się wówczas do określonej szybkości, po osiągnięciu której tempo jej pozostaje stałe, gdyż liczba neutronów nowo powstających jest równa liczbie neutronów pochłanianych w tym samym czasie. Na tym właśnie polega działanie reaktorów jądrowych, w których izotop rozszczepialny tworzy jakby kratę w otoczeniu odpowiedniej ilości grafitu, tlenku deuteru lub zwykłej wody. Rola tych substancji, tzw. moderatorów, polega na zmniejszaniu prędkości powstających neutronów. Szybkość procesu rozszczepiania jąder można regulować przez wprowadzanie do reaktora na większą lub mniejszą głębokość żeber z metalicznego kadmu. Reaktor jest poza tym zaopatrzony w urządzenia chłodzące, aparaty rejestrujące oraz odpowiednie osłony w celu zabezpieczenia operatorów przed działaniem potężnego promieniowania, powstającego podczas procesu.
Reaktory jądrowe znalazły już zastosowanie praktyczne jako źródło energii do napędu silników (lodołamacz ,.Lenin” w ZSRR, amerykańskie łodzie podwodne), do wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach atomowych, jak również do celów militarnych. Służą one też jako źródło licznych sztucznych izotopów promieniotwórczych, powstających w wyniku rozszczepiania jąder atomowych uranu lub plutonu.
W Polsce czynny jest od roku 1957 reaktor jądrowy „Ewa” w Świerku pod Warszawą, służący wyłącznie do badań naukowych. Projektowana jest budowa drugiego reaktora tamże.
Leave a reply