Wśród soli zespolonych zawierających w kompleksie ligandy co najmniej dwóch rodzajów, spotyka się liczne przykłady izomerii (§ 82), wynikającej z różnego rozmieszczenia przestrzennego grup koordynacyjnie związanych dokoła atomu centralnego (stereoizomeria). W kompleksach o liczbie koordynacji 4, jak już stwierdzono (§ 83), ligandy zajmują najczęściej naroża regularnego czworościanu, w którego środku znajduje się atom centralny. W takim ugrupowaniu wszystkie pozycje są względem siebie równorzędne. Wobec tego w związkach typu MA2B2, zawierających po dwa ligandy dwojakiego rodzaju, sposób ich rozmieszczenia jest zupełnie obojętny. Toteż wśród tego typu związków nie należy oczekiwać występowania stereoizomerii. Rzadsze przypadki, w których stereoizomeria została stwierdzona, np. u chlorków dwuammi- noplatynowych Pt(NH2)2Cl2 (§ 430), dadzą się wyjaśnić założeniem (potwierdzonym zresztą na innej drodze), że w tych przypadkach ligandy rozmieszczone są na rogach płaskiego kwadratu z atomem centralnym pośrodku. W jednej odmianie ligandy jednakowe zajmują kąty kwadratu przyległe do tego samego boku (odmiana cis, wzór I) w drugiej — położone są one po przekątnych kwadratu (odmiana trans, wzór II):
W związkach o liczbie koordynacji 6, gdzie ligandy tworzą dokoła atomu centralnego regularny ośmiościan, w przypadku gdy nie wszystkie one są jednakowe, istnieje więcej możliwości występowania stereo- izomerii. Tak więc związki, w których skład wchodzi kompleks MA4B2, występować mogą w dwóch odmianach. W jednej z nich oba ligandy B położone są na narożach ośmiościanu przylegających do tej samej krawędzi (odmiana cis, rys. 46 a) w drugiej zajmują one naroża położone na końcach przekątnej przestrzennej ośmiościanu (odmiana trans, rys. 46b),
Leave a reply