Nie jest sprawą przypadku, że z wyjątkiem jednego berylu (ewentualnie także helu) wszystkie „czyste” pierwiastki zajmują w układzie mr okresowym miejsca o numerach nieparzystych i w ogóle żaden z pierwiastków nieparzystych nie ma więcej niż' dwa izotopy trwałe. Również i ilościowo w skorupie ziemskiej atomy pierwiastków parzystych znacznie przeważają nad nieparzystymi (por. tabl. 1 w § 6).
Godne uwagi jest również to, że wszystkie ciężary atomowe poszczególnych izotopów, które w spektrografie mas mogą być oznaczone bardzo dokładnie, wyrażają się liczbami, nieznacznie różniącymi się od liczb całkowitych. Sprawa ta będzie jeszcze poruszona w § 113 w związku z zagadnieniem budowy jąder atomowych.
Poszczególnym izotopom tego samego pierwiastka nie przypisuje się na ogół osobnych symboli chemicznych, gdyż w zachowaniu są one prawie identyczne. Dla rozróżnienia ich na piśmie umieszcza się zwykle u góry z lewej strony symbolu ciężar atomowy izotopu (zaokrąglony do liczby całkowitej) równocześnie u dołu z lewej strony symbolu pisze się niekiedy liczbę atomową pierwiastka. Tak np. chlor stanowi mieszaninę izotopów Cl i Cl, a w żelazie występują izotopy Fe, 65Fe, 57Fe, Fe.
W niektórych przypadkach, szczególnie wśród pierwiastków o małej liczbie atomowej, jeden z izotopów tak dalece przeważa ilościowo nad pozostałymi, że te nie dają się wykryć za pomocą spektrografu mas. Udało się to jednak na podstawie badania widm absorpcyjnych ich połączeń. O ile bowiem w atomach ciężkich różnica paru jednostek ciężaru atomowego procentowo jest tak nieznaczna, że nie wpływa dostrzegalnie na częstotliwość drgań poszczególnych prążków widma, o tyle u pierwiastków lekkich ta sama różnica absolutna stanowi już procentowo tyle, że w widmach absorpcyjnych cząsteczek zawierających różne izotopy tego samego pierwiastka występują dostrzegalne różnice. W ten sposób wykryte zostały izotopy węgla i3C, azotu 15N. tlenu 180 i 170, wreszcie wodoru 2H.
Leave a reply