Zobojętnienie ładunku cząstek koloidowych

Nie jest też wykluczone, przynajmniej w niektórych przypadkach,, że ładunek cząstek koloidowych powstał przez odszczepienie od nich pewnej liczby jonów. Taka cząstka może być uważana za olbrzymi jon, obok którego w roztworze znajdują się jony o przeciwnym znaku w takiej liczbie, że ładunek całego zolu równa się zeru.

Zobojętnienie ładunku cząstek koloidowych, pociągające za sobą ich koagulację, może nastąpić nie tylko przez elektroforezę, lecz również przez zwykłe dodanie do zolu niewielkiej ilości elektrolitu. Następuje wówczas adsorpcja przez cząstki koloidu jonów o znaku przeciwnym, ładunek cząstek zostaje zobojętniony mniej lub bardziej całkowicie i podczas zetknięcia się cząstek nie przeciwdziała już wcale lub przeciwdziała w nieznacznym stopniu łączeniu się ich w większe zespoły. Koagulacja jest całkowita, gdy ładunek cząstek koloidowych spada do zera. St 'enie elektrolitu dodanego, wobec którego to nastąpi, nazywa się punktem izoelektrycznym. Przekroczenie tego punktu, tj. dodanie elektrolitu w ilości większej niż potrzeba do całkowitej koagulacji, powoduje w niektórych przypadkach ponowne przejście cząstek koloidu w stan zolu, lecz już z ładunkiem przeciwnym w stosunku do tego, jaki miały one przed dodaniem elektrolitu.

Skoro podczas koagulacji koloidów przez elektrolity decydującą rolę odgrywają jony o ładunku przeciwnego znaku względem cząstek koloidu, należy przypuszczać, że elektrolity zawierające jony wielowartościowe wywierać będą (w jednakowym stężeniu molowym) silniejsze działanie niż elektrolity o jonach jednowartościowych. Wpływ natomiast różnych elektrolitów o jednakowym co do wielkości ładunku jonów będzie mniej więcej jednakowy. Doświadczenie całkowicie potwierdza te przewidywania, jak to widać z tablicy 13, w której podano stężenie różnych soli (wyrażone w milimolach na litr), wywołujące w jednakowym czasie koagulację zolu As2S3, a więc koloidu o ujemnym ładunku cząstek.

Dane liczbowe,w tablicy 13 dowodzą również, że charakter jonu o ładunku jednoimiennym z ładunkiem cząstek koloidowych (w podanym przykładzie charakter anionu) nie ma większego wpływu na zdolność koagulacyjną elektrolitu.

Aczkolwiek dodanie elektrolitu do koloidu liofobowego powoduje jego koagulację, to jednak pewna liczba jonów w roztworze konieczna jest dla utrzymania koloidu w stanie zolu. Bez nich bowiem cząstki fazy rozproszonej nie mogłyby uzyskać ładunku elektrycznego, stanowiącego konieczny warunek stabilizacji zolu.