Pękanie jąder atomowych

Wszystkie rozpatrywane dotychczas przemiany jąder ciężkich polegają na tym, że pod działaniem odpowiednich pocisków trafione jądro nie ulega całkowitemu rozbiciu, a tylko wyrzuca z siebie cząstkę (ewen tualnie kilka cząstek) o masie niewielkiej w stosunku do masy własnej, przyłączając zarazem cząstkę atakującą. Całkowicie inny, nie spotykany dotychczas rodzaj przemian jądrowych został zaobserwowany przez Hahna i Strassmanna (1939) podczas bombardowania uranu szybkimi neutronami. Pod wpływem takiego bombardowania jądro izotopu 2” U, zawartego w naturalnym uranie w stosunku 0,7%, zostaje rozszczepione na dwa jądra lżejsze o niezbyt odległych od siebie liczbach atomowych, dających w sumie liczbę atomową uranu, np. !!(!Kr i 56Ba lub -«Sr i y,Xe. Równocześnie powstaje pewna liczba neutronów i wydzielają się bardzo duże ilości energii.

Bezpośrednie produkty takiego „pękania” -:I5U są również promieniotwórcze i dają początek innym rodzajom atomów. Ogółem znaleziono wśród nich wszystkie niemal pierwiastki o liczbach atomowych od 35 do 42 i od 50 do 57.

Jądra innych pierwiastków ciężkich, jak Th, Pa, Np, a przede wszystkim Pu, mogą w podobny sposób ulegać pękaniu pod wpływem bombardowania neutronami (§ 113).

W ostatnich latach udało się też przez bombardowanie neutronami, deuteronami i helionami o bardzo dużej energii wywołać pękanie jąder pierwiastków o mniejszych liczbach atomowych (od 83 — Bi do 73 — Ta).