Własności fizyczne wody
Ważniejsze własności fizyczne wody zestawione są w nagłówku § 31. Godne uwagi są pewne anomalie, jakie wykazuje woda w porównaniu z innymi substancjami. Do tych anomalii należy przede wszystkim sposób, w jaki objętość wody ciekłej zmienia się z temperaturą. Podczas
Chemia nieorganiczna gdy wszystkie ciecze ze wzrostem temperatury zwiększają nieprzerwanie swą objętość, woda w granicach od 0 do około 4°C kurczy się, w 4°C osiąga minimum objętości, a dopiero pod wpływem dalszego ogrzewania rozszerza się, tak że około 8°C osiąga mniej więcej tę samą objętość co w 0°C. Dość rzadko spotykane jest także zwiększenie objętości substancji podczas krzepnięcia. W przypadku wody to zwiększenie objętości jest nawet bardzo znaczne. Objętość lodu w 0°C jest, o Vn większa od objętości wody ciekłej w tej samej temperaturze. Woda ma wreszcie wyjątkowo duże ciepło właściwe, ciepło krzepnięcia i ciepło parowania, a temperatury krzepnięcia i wrzenia, jak na substancję o tak prostym składzie i małym ciężarze cząsteczkowym, również leżą wyjątkowo wysoko.
Te szczególne własności wody stoją w związku z rolą, jaką odgrywa ona w przyrodzie. Anormalne zmiany objętości pod wpływem temperatury sprawiają, że duże zbiorniki wody zamarzają tylko powierzchniowo, umożliwiając zachowanie życia organicznego w wodzie przez czas zimowych miesięcy. Termiczne zaś własności wody robią z niej czynnik łagodzący klimat, dzięki nim bowiem zarówno dzienne, jak i roczne wahania temperatury w okolicach nadmorskich są bez porównania mniejsze i następują bardziej stopniowo niż z dala od wielkich zhiorników wody.
Dzięki szerokiemu rozpowszechnieniu wody i względnej łatwości otrzymania jej w wysokim stopniu czystości stosowana jest ona jako substancja wzorcowa w wielu pomiarach fizycznych. Tak więc masa 1 cm5 wody w 43C przyjęta była za jednostkę masy ciepło właściwe wody w 150 — za jednostkę energii cieplnej, wreszcie temperatura krzepnięcia i temperatura wrzenia pod normalnym ciśnieniem — za punkty fundamentalne skali termometryeznej.
Badania Tammanna oraz Bridgmana wykazały, że pod bardzo wysokimi ciśnieniami (powyżej 2000 at) lód znany w warunkach zwykłych przechodzi w inne odmiany, różniące się od lodu zwykłego przede wszystkim postacią krystaliczną i temperaturą topnienia. Bridgman naliczył aż 6 takich odmian (wliczając w to i lód zwykły) (§ 37).