Reguła faz Gibbsa w zastosowaniu do układów wieloskładnikowych ma postać ogólną: z —- s -j- _ł — f . Zmienność układu wieloskładnikowego jest więc większa niż jednoskładnikowego o tej samej liczbie faz. Poza ciśnieniem i temperaturą występują tu w charakterze zmiennych stężenia (lub ułamki molowe) każdego składnika w poszczególnych fazach.
W konkretnych przypadkach warunki równowagi przedstawiają się nieco odmiennie, zależnie od stanu skupienia poszczególnych faz. Do najczęściej spotykanych w praktyce układów wieloskładnikowych należą roztwory gazów, cieczy i substancji stałych w ciekłym rozpuszczalniku.
Roztwór będący w stanie równowagi z nadmiarem substancji rozpuszczonej (stałej, ciekłej lub gazowej) nazywa się roztworem nasyconym, a stężenie roztworu nasyconego określa się jako rozpuszczalność substancji w danych warunkach.
W tym i następnych rozdziałach omówione będą głównie układy dwuskładnikowe. Jeśli substancja rozpuszczona jest gazem, wówczas tworzy z roztworem układ dwufazowy (ciekły roztwór i gaz zmieszany z parą rozpuszczalnika). Zgodnie z regułą Gibbsa jest to układ dwuzmienny.
Można więc zmieniać niezależnie od siebie temperaturę układu oraz ciśnienie. Oba te czynniki decydują o składzie obu faz, tj. o rozpuszczalności gazu w cieczy. Reguła faz nie mówi jednak, w jaki sposób rozpuszczalność gazu zależy od ciśnienia i temperatury. Aby zbadać wpływ każdego z tych czynników z osobna, należy drugi czynnik utrzymać bez zmian.
Leave a reply