Występowanie izotopów wśród pierwiastków promieniotwórczych nasunęło Soddy’emu (1911) myśl, że również i pierwiastki nieczynne radioaktywnie mogą stanowić mieszaniny atomów o różnej masie. Doświadczalnie oznaczony za pomocą odpowiednich reakcji chemicznych lub też metod fizycznych ciężar atomowy nie miałby więc charakteru fundamentalnej stałej fizykochemicznej dla danego pierwiastka, za jaką go przyjmował Mendelejew (§ 74), a przedstawiałby jedynie wypadkową wartość średnią ciężarów różnych atomów, zależną od ich stosunku ilościowego w mieszaninie. Fakt, że oznaczenie ciężaru atomowego na preparatach badanego pierwiastka różnego pochodzenia dawało zawsze wyniki zgodne w granicach błędu doświadczenia, nie jest decydującym argumentem przeciwko istnieniu izotopów. Jeśli bowiem zmieszanie izotopów nastąpiło przed zestaleniem się skorupy ziemskiej, to wobec identyczności ich własności chemicznych i wynikającej stąd niemożności ponownego ich rozdziału na drodze chemicznej, atomy o różnych masach wchodzą w skład mieszaniny zawsze w tej samej proporcji i dają zawsze ten sam średni ciężar atomowy.
Przypuszczenie Soddy’ego znalazło wkrótce potwierdzenie doświadczalne w oznaczeniu ciężaru atomowego ołowiu z minerałów promień1’o- twórczych torowych oraz uranowych, wykonanym przez Soddy’ego, Richardsa, Hdnigschmidta i innych badaczy (1914—1916). Dla ołowiu torowego różnego pochodzenia otrzymano wartości ciężaru atomowego wyraźnie większe od normalnej (maksymalnie 207,694 dla ołowiu z tory tu cejlońskiego), dla ołowiu uranowego zaś — znacznie niższe (minimalnie 206,08 dla ołowiu z kleweitu norweskiego). Tym samym możliwość istnienia izotopów pierwiastka niepromieniotwór- czego została doświadczalnie stwierdzona.
Leave a reply