Roztwory buforowe

Jak wspomniano w § 50, dysocjacja słabego kwasu zostaje silnie cofnięta przez wprowadzenie do roztworu jego soli. Słaby kwas w obecności swojej soli występuje więc w roztworze praktycznie całkowicie w postaci niezdysocjowanej, a znajdujące się w roztworze aniony An— pochodzą z dysocjacji soli. Że zaś sól jest elektrolitem mocnym, więc stężenie anionu jest równe całkowitemu stężeniu soli.

Mając to na uwadze, można równanie na stałą dysocjacji słabego kwasu w obecności jego soli napisać w następującej postaci (por. § 50, równanie- VI,4): [H-] [Au ] [HA] c,61 [TTA u ] Ckwiis

Z równań tych wynika, że stężenie jonów wodorowych, a więc i pH, w roztworach słabych kwasów (słabych zasad) w obecności ich soli zależy nie od absolutnych stężeń elektrolitów, lecz od ich stosunku, a więc nie ulega zmianie wskutek rozcieńczenia całego roztworu. Roztwory takie noszą nazwę buforoiuych. Używa się ich do utrzymywania stałej wartości pH, co jest szczególnie ważne dla przemian biochemicznych, których przebieg zależy w silnym stopniu od kwasowości środowiska. Jeśli przemiana taka odbywa się wobec dużego nadmiaru mieszaniny buforowej, to powstające lub też zużywane przy tym jony H+ bardzo nieznacznie wpływają na stosunek stężeń lub ńiÓl CZis a tym samym i pH pozostaje prawie niezmienione.

Najczęściej stosowane mieszaniny buforowe składają się z kwasu octowego i octanu (dla roztworów kwaśnych), amoniaku i chlorku amonowego (dla roztworów zasadowych) lub też fosforanu jedno- i djwusodowego (dla pH około 7). Zależnie od stosunku stężeń mają one wartości pH zestawione w tablicy 9.