Teoria kwanty kulona wiązań chemicznych

Elektronowa teoria wiązań chemicznych Kosseia i Lewisa-Langmuira, w myśl której atomy dążą do uformowania na najwyższym poziomie energetycznym trwałego oktetu bądź przez wymianę elektronów, bądź przez tworzenie dubletów należących równocześnie do powłok obu łączących się atomów, nie jest wolna od usterek i sprzeczności. Według F a j a n s a takie wspólne dublety nie mogą stanowić całkowitego uzupełnienia oktetowych powłok dwóch atomów równocześnie. Rygorystyczne stosowanie zasad teorii dubletowo-oktelowej prowadzi często do wzorów strukturowych, których symetria jest niezgodna z doświadczalnie stwierdzoną symetrią cząsteczek. Tak np. dla dwutlenku siarki wynika z teorii. oktetowej wzór strukturowy w myśl którego oba atomy tlenu połączone z atomem siarki w różny sposób, podczas gdy w rzeczywistości oba wiązania S—O są zupełnie równocenne. Fakt ten usiłuje się uwzględnić, stosując dla przedstawienia budowy cząsteczki dwa (w niektórych przypadkach trzy lub nawet więcej) wzory równorzędne. Związki tego typu określa się jako mezomeryczne (por. §§ 148, 184, 223 i in.). Znane są też liczne przypadki odstępstwa od reguły oktetu, jak np. w sześciofluorku siarki, SF6 lub w związkach kompleksowych o liczbie koordynacji 6 lub 8. Dalszą trudność nasuwa wyjaśnienie budowy cząsteczek mających nieparzystą liczbę ogólną elektronów walencyjnych. Spotyka się wreszcie, nieliczne coprawda, przypadki, kiedy ogólna liczba elektronów w cząsteczce nie wystarcza do utworzenia dostatecznej liczby wiązań dubletowych, jak np. w borowodorach (§ 270).