Ze względu na swój skład chemiczny układy materialne mogą być podzielone na jednorodne i niejednorodne. Układ jednorodny albo — jak się też często mówi — substancja jednorodna stanowi odrębny rodzaj materii o swoistych własnościach, zależnych jedynie od takich czynników, jak ciśnienie, temperatura, lecz ściśle określonych w danych warunkach. Przez oznaczenie własności fizycznych substancji można więc […]
Przez ostrożne oziębienie można obniżyć temperaturę wody poniżej 0°C nie powodując powstawania lodu. Zjawisko to nosi nazwę przechłodzenia wody. Stan równowagi pomiędzy parą a wodą przechło- dzoną jest stanem równowagi nietrwałej. Może on się utrzymać tylko w nieobecności fazy trwałej w danych warunkach, tj. lodu. Z chwilą wprowadzenia najmniejszego nawet kryształka lodu układ natychmiast przechodzi […]
Widma absorpcyjne. Kirchhoff stwierdził również, że każdy gaz może pochłaniać promieniowanie o dokładnie tej samej długości fali, jaką sam wysyła, gdy zostaje ogrzany do temperatury wyższej. Jeśli np. pomiędzy źródłem światła, dającym widmo ciągłe (np. silna żarówka), a spektroskopem umieścić płomień palnika gazowego, do którego wprowadzono jakikolwiek lotny związek sodu, wówczas w żółtej części widma […]
Model atomu zaproponowany przez Rutherforda przedstawia atom na podobieństwo układu planetarnego, złożonego z centralnego jądra, okrążanego przez elektrony, tak jak słońce przez planety. Pomiędzy układem planetarnym a atomem istnieje jednak zasadnicza różnica, polegająca na tym, że krążący dokoła jądra elektron niesie na sobie ładunek elektryczny. Poruszający się ładunek zaś jest równoznaczny z prądem elektrycznym, wytwarza […]
Na tej zasadzie oparta jest budowa bomb atomowych, użytych pod koniec ostatniej wojny (1945) przez lotnictwo Stanów Zjednoczonych przeciwko Japonii. Jako materiału rozszczepialnego użyto w nich izotopów 23nU i 23:,Pu. W myśl tego, co powiedziano wyżej, dla wywołania wybuchu wystarczy złączyć w jedną całość ilość pierwiastka czynnego przekraczającą pewną wartość krytyczną.
We wzorach tych symbol jednowartościowego wodoru jest zawsze punktem wyjścia jednej tylko kreski, symbol dwuwartościowego tlenu — dwóch itd. Wzory budowy mają przedstawić jedynie porządek, w jakim atomy wiążą się z sobą w cząsteczce. Nie roszczą natomiast żadnych pretensji do odtwarzania rzeczywistego kształtu cząsteczek lub też wzajemnego przestrzennego rozmieszczenia atomów w cząsteczce. Na przykład wzór […]
Metoda Thomsona została znacznie udoskonalona przez jego ucznia Astona (1919). Aston w swoim przyrządzie, przedstawionym schematycznie na rysunku 81, poddawał promienie anodowe kolejno działaniu pola elektrycznego, a następnie magnetycznego, przy czym kie- runki linii sił obu pól były do siebie prostopadłe, a zarazem prostopadłe do kierunku promieni. Dzięki doborowi odpowiednich natężeń pól jony o jednakowej […]
Drogą doświadczeń elektroforetycznych przekonano się, że cząstki koloidowe metali obdarzone są najczęściej ładunkiem ujemnym, tak samo cząstki siarczków metalicznych. Tlenki i wodorotlenki natomiast mają w stanie zolu ładunek dodatni. Znane są również i takie substancje, których ładunek w stanie zolu zależy od sposobu ich przyrządzania. Do nich należy np. chlorek srebrowy. Strącany z rozcieńczonego roztworu […]
Niekiedy obserwuje się, że dwie ciecze mogą mieszać się ze sobą w dowolnych stosunkach, tworząc jedną fazę ciekłą. Mieszanina taka wraz z parą nasyconą przedstawia układ dwufazowy, a więc dwu- zmienny. Pod określonym ciśnieniem można zmieniać jeszcze jeden czynnik, np. temperaturę, od której zależeć będzie ilościowy skład obu współistniejących faz. Skład ten jest w zasadzie […]
W praktyce analitycznej podaje się najczęściej stężenia używanych roztworów nie w gramocząsteczkach, ale w gramorównoważnikach na litr. Pojęcie gramorównoważnika związku określa się w sposób analogiczny do gramorównoważnika pierwiastka. Przez pojęcie to rozumiemy taką ilość związku, która reaguje z 1 gramoatomem wodoru lub też zawiera 1 gramoatom wodoru czynnego. Na przykład gramocząsteczka kwasu azotowego, HNO, jest […]
Zdolność łączenia się wody z różnymi substancjami wykorzystuje się do osuszania gazów, czyli usuwania z nich pary wodnej. W tym celu przepuszcza się je przez rurki lub wieże w rodzaju przedstawionych na rysunkach 14 i 15, napełnione substancją zdolną do pochłania- nia pary wodnej, o niezbyt wielkim rozdrobnieniu (dla umożliwienia przepływu gazu). Jako najczęściej stosowanego […]
Największą ilość substancji rozpuszczonych zawiera woda morska i oceaniczna oraz woda bezodpływowych jezior śródlądowych. Wystę puje tu głównie sól kuchenna (NaCl), sole magnezowe, potasowe i wapniowe, Zawartość rozpuszczalnych części stałych w wodzie oceanicznej zmienia się w niezbyt szerokich granicach i wynosi około 3,5% (w tym 2,8% NaCl), Znaczniejsze wahania, zależne od klimatu (parowanie) oraz od […]
Ten sam stan równowagi można osiągnąć biorąc za punkt wyjścia produkty reakcji w równoważnej ilości (w omawianym przykładzie czysty jodowodór) i umieszczając je w tych samych warunkach co substraty w reakcji poprzedniej. W zasadzie jest więc obojętne, czy formułuje się stałą równowagi chemicznej jako stosunek iloczynu stężeń produktów do iloczynu stężeń substratów, czy też odwrotnie. […]