Na przykład uran I (Lat. 92, c.at, 238) wysyła promienie a dając początek uranowi XŁ (1. at. 90, c.at. 234) ten wskutek emisji promieni [3 przechodzi w uran X2 (l.at. 91, c.at. 234), który ze swej strony również ulega przemianie !3 dając uran II znów o Lat, 92, lecz mający w porównaniu z uranem I ciężar atomowy o 4 jednostki mniejszy (234).
Rad (grupa II) wysyła promienie «, przechodząc w radon, który zgodnie z pierwszym prawem przesunięć powinien należeć do grupy 0 (VIII). W dalszym ciągu rozpadu promieniotwórczego radon w przemianie a daje RaA, należący do grupy VI. Również i ta przemiana pozostaje w zgodzie z pierwszym prawem przesunięć, jeśli grupę zerową uważać za równoznaczną z grupą ósmą, jak to się obecnie czyni powszechnie (por. § 77).
W tablicach 25—27, w kolumnach od drugiej do piątej można odnaleźć szereg dalszych przykładów, stwierdzających słuszność praw Soddy’ego i Fajansa. W świetle teorii budowy atomu Bohra — Rutherforda prawa przesunięć stają się łatwo zrozumiałe {§ 69 i nast.). Skoro w wyniku przemian promieniotwórczych powstają całkowicie nowe pierwiastki, należy uznać te przemiany za procesy jądrowe. Podczas przemiany oi zostaje wyrzucone z jądra atomowego pierwiastka macierzystego jądro helowe, czyli cząstka o masie 4 i o dwóch elementarnych ładunkach dodatnich. Wobec tego nowe jądro — zgodnie z pierwszym prawem przesunięć — ma o tyleż jednostek mniejszą masę i ładunek jądra (liczbę atomową). Przemiana fi nie prowadzi do dostrzegalnej zmiany masy jądra atomowego. Natomiast utrata przez jądro jednego ładunku ujemnego jest równoznaczna ze wzrostem o jednostkę jego ładunku dodatniego (tj. liczby atomowej), co właśnie stanowi treść drugiego prawa przesunięć.
Wszystkie pierwiastki należące do naturalnych rodzin promieniotwórczych znajdują miejsce w dolnych szeregach układu okresowego, mają duże masy atomowe i liczby atomowe powyżej 80. Spośród pierwiastków o mniejszych liczbach atomowych własności promieniotwórcze wykazują w słabym stopniu: potas (l.at. 19, promienie (3), rubid (l.at. 37, promienie (3), ind (Lat. 49, promienie (3), lantan (Lat. 57, promienie (3), neodym (Lat. 60, promienie K), samar (Lat. 62, promienie a), lutet (Lat. 71, promienie (3), platyna (Lat. 78, promienie a), a być może także cer (l.at. 58, promienie oc), ren (l.at. 75, promienie (3) i bizmut (l.at. 83, promienie a).
Leave a reply