Jak stwierdzono w § 74, charakter chemiczny pierwiastków zmienia się okresowo, jeżeli uszeregować je w kolejności rosnących liczb atomowych (rosnących ciężarów atomowych). Prawidłowość tę zauważył już Mendelejew i sformułował w swym słynnym ,,prawie okresowości”: „Wszelkie własności chemiczne i fizyczne pierwiastka są funkcją okresową jego ciężaru atomowego”. Prawo to daje wyraz poglądowi o istnieniu pewnego wspólnego elementu cechującego wszystkie formy materii — poglądowi wypowiadanemu w odmiennej formie już przez starożytnych filozofów greckich (§ 2), lecz później zupełnie odrzuconemu. W czasach najnowszych pogląd ten znalazł wyraz we współczesnych teoriach budowy atomu.
Okresowość własności pierwiastków wystąpi szczególnie wyraźnie, gdy zgodnie z Mendelejewem następujące po sobie pierwiastki zostaną ułożone w szeregach poziomych, pierwiastki zaś o powtarzających się własnościach znajdą się jedne pod drugimi w kolumnach pionowych. Otrzymana w ten sposób tablica układu okresowego pierwiastków w jej współczesnej postaci, już z uwzględnieniem zmian poczynionych od czasów Mendelejewa, podana jest na str. 154 — 5 (tabl. 19).
Wszystkie pierwiastki w układzie zebrane są w 8 grup (kolumny pionowe), z których każda rozpada się na dwie podgrupy (rodziny): główną (a) i poboczną (b). Pierwiastki należące do tej samej grupy układu wykazują wiele cech wspólnych. Dotyczy to szczególnie ich wartościowości, z jaką występują w związkach z innymi pierwiastkami, przede wszystkim z tlenem i wodorem. Maksymalna wartościowość pierwiastka w związkach z tlenem jest równa numerowi grupy. Tak
Leave a reply