Teoria sieciowej budowy kryształów, od dawna już przyjęta powszechnie w krystalografii, otrzymała bezpośrednie potwierdzenie doświadczalne dopiero w 1912 r., gdy Laue ze współpracownikami zastosował promienie X do badania struktury kryształów (§ 76). W me todzie Lauego na płytkę wyciętą z kryształu prostopadle do którejkolwiek z jego osi symetrii rzuca się w kierunku tej osi równoległą […]
Wartości liczbowe rozpuszczalności różnych soli leżą w bardzo szerokich granicach. Obok soli praktycznie nierozpuszczalnych (BaSO — część soli na 450 000 części wody w 18°C, AgCl — 1 : 650 000 w 20°C) spotyka się substancje tak łatwo rozpuszczalne, że ich nasycone roztwory zawierają więcej substancji rozpuszczonej niż rozpuszczalnika (AgNOg — 1 : 0,464 KJ […]
Książka Boyle’a ma dla dalszego rozwoju chemii znaczenie podstawowe. Chemicy następnego okresu, aczkolwiek nie zdołali całkowicie wyzwolić się od dawniejszych wielowiekowych przesądów i w pismach swoich wyrażają niekiedy poglądy całkiem fantastyczne, na ogół idą jednak za wskazaniami Boyle’a.
Istnieje dosyć liczna grupa związków, których budowa nie daje się przedstawić za pomocą kreskowych wzorów strukturalnych. Do grupy tej należą takie związki, jak hydraty, amoniakaty (§ 170) oraz tzw. związki zespolone (kompleksowe), np. żelazocyjanek potasowy, K/,[Fe(CN)6], sole amonowe (§ 171) i in.
Jeden ze sposobów takiego obliczenia opiera sią na równaniu Geigera i Nutalla, podającym zależność pomiędzy okresem półtrwania pierwiastka t a zasięgiem R, wysyłanych przezeń promieni « (§ 68): logr=jl — C-logii, (SI,4) gdzie A i C są to stale określone jedynie dla pierwiastków należących do tego samego szeregu promieniotwórczego. Ich wartości można obliczyć, znając t […]
Pozostaje przypadek ostatni, w którym substancja rozpuszczona jest w warunkach doświadczenia substancją stałą. Póki roztwór jest nienasycony, układ jest dwufazowy, a więc dwuzmienny. Można zmieniać niezależnie od siebie dwa parametry układu, np. temperaturę i skład roztworu. Gdy natomiast przez wprowadzenie dostatecznej ilości substancji rozpuszczonej osiągnięty zostanie stan nasycenia, tzn. gdy obok dotychczasowych dwóch faz (roztworu […]
Adsorpcja występuje nie tylko na granicy zetknięcia substancji stałej z gazem, lecz na każdej powierzchni oddzielającej od siebie dwie różne fazy. Duże znaczenie obok adsorpcji gazów ma też adsorpcja z roztworów. Z teoretycznego punktu widzenia jest to zjawisko bardziej skomplikowane niż adsorpcja gazów. Nie można dokładnie przewidzieć, od czego zależy ilość substancji zaadsorbowanej. Na ogół […]
Wodór jest szczególnie uzdolniony do działań redukcyjnych bezpośrednio w chwili powstawania, np. z cynku i kwasu siarkowego lub ' sodu i wody.
Wszystkie przemiany chemiczne, do jakiegokolwiek typu należą, podlegają kilku zasadniczym prawom, których słuszność została potwierdzona przez bardzo liczne doświadczenia. Pierwsze z tych praw, znane pod nazwą prawa zachowania masy, może być sformułowane w sposób następujący:
Z mieszaniny gazów wypływających z ozonizatora przez silne oziębianie można wydzielić czysty ozon jako ciecz o barwie ciemnoniebieskiej, prawie czarnej, wrzącą w temperaturze — 111,5°C. Najbardziej charakterystyczną jego cechą jest silny, przenikliwy zapach, przypominający z jednej strony dwutlenek azotu, z drugiej zaś kwas pod- chlorawy. Zapach ten, od którego, jak wspomniano, ozon otrzymał swą nazwę, […]
Odcinki osi współrzędnych: przedni, prawy, górny przyjmuje się za dodatnie tylny, lewy, dolny — za ujemne. Ujemną wartość odcinka zaznacza się w symbolu ściany przez umieszczenie znaku minus nad odpowiednim indeksem. W ten t sposób np. symbol (hkl) oznacza ścianę położoną w oktancia tylnym, prawym, dolnym.
Wodór wchodzi w skład wszystkich kwasów. Jemu więc właściwie należy się nazwa „kwasorodu”, którą w dawnej polskiej terminologii chemicznej (a także we współczesnej terminologii w innych językach — por. oxygenium, Sauerstoff, kisłorod) nadano tlenowi, uważając go za istotny składnik kwasów. Nie wszystkie jednak związki wodorowe są kwasami. Poza omówionymi wyżej własnościami (§ 19) kwasy wyróżniają […]
Powstające w wyniku przemian promieniotwórczych nowe pierwiastki tworzą się w ilościach tak małych, że obecność ich w badanym preparacie może być wykazana jedynie dzięki wysyłanemu przez nie promieniowaniu. Zwykłe natomiast, choćby najczulsze metody chemii analitycznej zawodzą. Również poznanie własności chemicznych nowych pierwiastków nie da się osiągnąć za pomocą tych metod. Postępuje się więc w ten […]
Rozpadowi przeciwdziała nawet bardzo niewielka ilość takich substancji, jak kwas fosforowy, antifebryna (acetanilid), mocznik oraz tlenki niektórych metali, np. ZnO. Substancje te dodaje się do handlowych preparatów H202 celem zwiększenia ich trwałości.